داده‌های اولیه فایزر از کارآمدی ۹۰ درصدی واکسن کرونا حکایت می‌کند

شرکت داروسازی فایزر امروز اعلام کرد که تجزیه‌وتحلیل اولیه از کارآزمایی واکسن ویروس کرونا آن‌ها نشان می‌دهد واکسن در پیشگیری از کووید ۱۹ به‌شدت مؤثر است. درحالی‌که جهان با نگرانی درانتظار هرگونه خبر مثبت درباره‌ی دنیاگیری ویروسی است که تاکنون بیش از ۱/۲ میلیون انسان را به کام مرگ کشانده، کارآمدی واکسن فایزر، پیشرفتی نویدبخش در راه مبارزه با کووید ۱۹ محسوب می‌شود.

فایزر که واکسن را با همکاری شرکت داروسازی آلمانی بایون‌تک (BioNTech) ساخته، صرفا جزئیاتی پراکنده از کارآزمایی بالینی‌اش را برپایه‌ی نخستین بازبینی رسمی از داده‌ها به‌دست گروهی خارجی از متخصصان منتشر کرده است. این شرکت می‌گوید تجزیه‌وتحلیل نشان داد که واکسن در پیشگیری از بیماری بین داوطلبان کارآزمایی که هیچ نشانه‌ای از ابتلای قبلی به ویروس کرونا نداشتند، بیش از ۹۰ درصد مؤثر بود. اگر نتایج پابرجا بماند، این سطح از محافظت، واکسن را در رده‌ی واکسن‌های بسیار کارآمد دوران کودکی نظیر سرخک قرار خواهد داد. فایزر می‌گوید هیچ نگرانی مهمی درباره‌ی ایمنی واکسن نیز مشاهده نشده است.

فایزر قصد دارد اواخر ماه جاری پس از جمع‌آوری داده‌های توصیه‌شده‌ی دو ماهه از ایمنی، مجوز اضطراری واکسن با دوز دوگانه را از سازمان غذا و داروی آمریکا بخواهد. به‌گفته‌ی مدیران فایزر، شرکت تا پایان سال دوز کافی برای ایمن‌سازی ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر را خواهد ساخت. کاترین جانسون، نائب‌رئیس ارشد و مدیر واحد پژوهش و توسعه‌ی واکسن در فایزر در مصاحبه‌ای گفت «این لحظه‌ای تاریخی است. دنیاگیری وضعیتی ویرانگر بود و ما در مسیر و هدفی گام برداشته‌ایم که هیچ‌کس تاکنون بدان دست نیافته است: تهیه‌ی واکسن ظرف مدت یک سال.»

دانشمندان مستقل درباره‌ی بزرگنمایی نتایج اولیه پیش از گردآوری داده‌های بلندمدت از کارآمدی و ایمنی واکسن هشدار داده‌اند. همچنین هیچ‌کس نمی‌داند حفاظت واکسن تا چه مدت دوام خواهد آورد. بااین‌حال، فایزر نخستین شرکتی است که نتایج مثبت را از کارآزمایی مرحله‌ی آخر واکسن اعلام می‌کند و با این موفقیت، در رقابت نفس‌گیر جهانی برای ساخت واکسن کرونا که با بی‌سرعتی بی‌سابقه درجریان است، از دیگر سازندگان پیشی می‌گیرد.

درحال‌حاضر، ۱۱ واکسن ازجمله چهار مورد در ایالات متحده در مرحله‌ی پایانی کارآزمایی به‌سر می‌برند. پیشرفت فایزر می‌تواند خبر خوبی برای واکسن مادرنا که از فناوری مشابهی استفاده می‌کند، به‌شمار آید. مادرنا گفته است احتمالا اواخر این ماه، نتایج اولیه را دراختیار خواهد داشت.

داده‌هایی که فایزر امروز منتشر کرد، ازطریق بیانیه‌ای خبری و نه مقاله‌ی علمی داوری‌شده دراختیار رسانه‌ها قرار گرفته است. درنتیجه، هنوز مدرک محکمی از ایمنی و کارآمدی واکسن فایزر دردست نیست و یافته‌های اولیه از تأثیر بیش از ۹۰ درصدی ممکن است با پیشرفت کارآزمایی تغییر کند. جسی گودمن، متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه جورج‌تاون می‌گوید «ما باید داده‌های واقعی را ببینیم و به نتایج بلندمدت‌تر نیاز خواهیم داشت.»

بااین‌حال، دانشمندان از همین داده‌های اولیه نیز شگفت‌زده شده‌اند. آکیکو ایواساکی، ایمنی‌شناس در دانشگاه ییل می‌گوید «این واقعا عدد چشمگیری است. انتظار نداشتم تا این حد بالا باشد. خود را برای عددی همچون ۵۵ درصد آماده می‌کردم.» به‌گفته‌ی دکتر سعد عمر، مدیر مؤسسه‌ی بهداشت جهانی در ییل، اگر واکسن نهایی با این سطح از کارآمدی آماده شود، «مؤثرتر از واکسن معمولی آنفلوانزا خواهد بود و اثری جدی بر خمیدگی منحنی همه‌گیری خواهد داشت.»

توزیع گسترده‌ی واکسن فایزر چالشی لجستیکی خواهد بود. ازآنجا که واکسن با RNA پیام‌رسان ساخته شده است، دوزهای آن باید در دمای فوق‌سرد نگه‌داری شود. بااین‌حال، فایزر برای حمل‌ونقل واکسن، خنک‌کننده‌ی مخصوصی با حسگرهای حرارتی مجهز به جی‌پی‌اس  ساخته است علاوه بر این، افراد سه هفته بعد باید برای دریافت دوز دوم بازگردند تا فرایند ایمن‌سازی تکمیل شود. درنتیجه، تا واکسیناسیون گسترده هنوز راه درازی درپیش است. همچنین به‌نقل از اغلب متخصصان، جهان برای پایان‌دادن به دنیاگیری نیازمند درمان‌ها و واکسن‌های بسیار خواهد بود.