حدود یک سال از آغاز نسل نهم بازی‌های ویدیویی می‌گذرد؛ نسلی که با عرضه‌ی کنسول‌های پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری رقم خورد. به جرات می‌توانیم بگوییم که آغاز نسل نهم و یک سال ابتدایی آن، در مقایسه با نسل‌های کنسولی قبلی حرفی برای گفتن نداشته است. سال گذشته و با عرضه‌ی پلی‌استیشن ۵ مطلبی نوشتیم تا شما را از پرداخت ارقام تخیلی برای این کنسول بازداریم. در این بازه‌ی یک ساله، وضعیت برای خرید کمی بهتر شده است. هنوز هم سر حرف‌های سال قبل‌مان هستیم، اما اگر تصمیم به خرید پلی‌استیشن ۵ گرفته‌اید و می‌خواهید این کنسول را تهیه کنید، بد نیست پیش از خرید چند نکته را بدانید.
نکته‌ی نخست این است که قیمت خرید پلی‌استیشن ۵ در حال حاضر واقعی نیست و این موضوع در بیشتر نقاط دنیا صدق می‌کند. یا باید در کشورهایی که کنسول به صورت رسمی توزیع شده است، طی تلاش‌های ممتد و چالش‌برانگیز یک کنسول برای خرید دست و پا کنید، یا از سمت فروشنده‌های غیر رسمی وارد شوید و رقم بیشتری برای خرید پرداخت کنید. مشخصا در مملکت ما توزیع رسمی پلی‌استیشن ۵ وجود ندارد و مطمئن باشید آن‌هایی هم که کنسول را وارد کشور کرده‌اند، قیمتی بیشتر از رقم اصلی آن پرداخت کرده‌اند. در نتیجه شما به عنوان خریدار هم در حال حاضر قیمت بیشتری از ارزش اصلی کنسول پرداخت خواهید کرد.
نکته‌ی دیگر، بحث نرم‌افزاری است. در طول یک سالی که از عرضه‌ی پلی‌استیشن ۵ می‌گذرد، شاید یکی دو بازی درست و درمان مختص این کنسول عرضه شده باشد؛ بازی‌هایی که بسیار خوب هستند و روی هیچ پلتفرم دیگری پیدا نمی‌شوند. این مشکل به این زودی‌ها هم رفع نخواهد شد، چون شرکت‌های بازی‌سازی به خاطر چالش‌های ناشی از قرنطینه‌ها، با روندی کاملا متفاوت در توسعه‌ی بازی روبرو شده‌اند. حتی بازی‌های بزرگ ساخته‌ی خود سونی، مثل «هورایزن فوربیدن وست» و «گاد آو وار رگناورک» و «گرن توریسمو ۷» که برای عرضه در سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده‌اند، هم روی پلی‌استیشن ۴ عرضه می‌شوند و هم روی پلی‌استیشن ۵. در نتیجه به راحتی می‌گوییم که تا سال آینده هم هیچ اجباری به خرید کنسول نخواهد بود.
با این حال، به هنگام صحبت درباره‌ی خرید پلی‌استیشن ۵، نکته‌ی بسیار مهم دیگری هم مطرح می‌شود که فقط مختص ممکلت خودمان است: آینده به هیچ شکلی قابل پیش‌بینی نیست. فرضا همین حالا توانایی خرید کنسول را دارید، آیا شش ماه یا یک سال آینده هم توانایی خرید را خواهید داشت؟ متخصص اقتصادی نیستیم، اما تجربه‌ی شخصی‌مان در زندگی داخل این کشور به ما آموخته است که ارزش واحد پولی ثابت نخواهد ماند. البته اگر می‌خواهید برای خرید پلی‌استیشن ۵ صبر کنید، راهکاری وجود دارد و این راهکار، حفظ ارزش پولی است که برای خرید این کنسول کنار گذاشته‌اید. پاسخ‌هایی برای چگونگی حفظ این ارزش هم داریم، اما همانطور که گفتیم، متخصص اقتصادی نیستیم، در نتیجه حرف ما را نشنیده بگیرید.
با تمام این اوصاف، اگر تمام قصه‌هایی که گفتیم را خوانده‌اید و هنوز هم قصد خرید کنسول را دارید، در ادامه با بررسی مدل‌ها و نسخه‌های مختلف کنسول پلی‌استیشن ۵ با ما همراه باشید.
در نظر داشته باشید که این مطلب راهنمای خرید پلی‌استیشن ۵ «در ایران» است، آن هم به این دلیل که اخیرا مطلع شدیم فروشنده‌های ممکلت دست به ترفندها و حیله‌ها و دروغ‌های محیرالعقولی می‌زنند تا جنس خود را بهتر جلوه دهند و با قیمت بالاتر به خریدار قالب کنند. در همین راستا هم این را وظیفه‌ی خود دیدیم تا هر چه سریعتر موضوع را شفاف‌سازی کنیم.
مدل‌های مختلف پلی‌استیشن ۵
ممکن است برای خرید پلی‌استیشن ۵ وارد فروشگاهی شوید و فرضا فروشنده به شما بگوید که «این مدل ساخته‌ی فلان‌جا و مدل دیگری ساخته‌ی بهمان‌جاست» و برای هر کدام از مدل‌ها هم یک قیمت متفاوت به شما بدهد. در ثانیه چنین فروشگاهی را ترک کنید که از همان لحظه‌ی ورود شما، پروسه‌ی به بازی گرفتن‌تان آغاز شده است؛ پروسه‌ای که نهایتا به پرداخت رقمی بسیار بیشتر، برای محصولی یکسان که هیچ فرقی ندارد منجر خواهد شد.
بگذارید همین ابتدا این موضوع را به سادگی برای‌تان روشن کنیم: کنسول‌ها، بدون در نظر گرفتن جعبه و عدد و رقم و شماره سریال آن‌ها، همگی در دو سه خط تولید یکسان ساخته می‌شوند. این خطوط تولید هم همگی بلااستثنا در چین قرار دارند و نه‌تنها هیچ برنامه‌ای هم برای ساخت کنسول در کشور دیگری از سوی سونی وجود ندارد، بلکه حتی اگر چنین اتفاقی هم بیافتد، فرقی در محصول نهایی ایجاد نمی‌کند. محصول مورد بحث ما که میوه یا گوشت نیست که برای مثال گوشت گوسفند هلندی‌اش کیفیت بالاتری در مقایسه با گوشت گوسفند دام‌داری محل‌تان داشته باشد.
کنسول از یک تراشه‌ی خاص استفاده می‌کند که آن هم در کارخانه‌ی مثلا فاکس‌کان چین ساخته و برای استفاده به کارخانه‌های سونی، آن هم دوباره مستقر در چین فرستاده می‌شود. حتی فرقی نمی‌کند کنسول ساخته‌ی خط تولید شماره‌ی ۱ باشد یا خط تولید شماره‌ی ۲، در نهایت تراشه‌ها و بردها و متریال‌های کاملا یکسان در ساخت آن استفاده می‌شود و محصول نهایی یکی است.
بگذارید ساده‌تر بگوییم: جعبه‌ی کنسول شما متعلق به هر نقطه و مکانی باشد، محصول داخلش یکی است و هیچ فرقی نمی‌کند.
حدود یک ماه پیش، سونی سخت‌افزار داخل کنسول پلی‌استیشن ۵ را کمی تغییر داد. این تغییرات همیشه صورت می‌گیرند و هدف آن‌ها هم کاهش هزینه‌های ساخت و افزایش سوددهی است و هیچ تاثیری هم روی عملکرد نهایی یک کنسول ندارند. سونی در همه حال مشغول بررسی سخت‌افزار و به دنبال راه‌هایی برای بهبود آن است، اما این تغییرات نه برای مصرف‌کننده و بلکه برای خودشان است.
گاه ممکن است برای حل مشکل کمبود قطعات، مثلا شرکت ارایه دهند‌ه‌ی قطعه‌ی حافظه را تغییر دهند و حرکاتی از این قبیل. حتی تغییری به این کوچکی روی شماره سریال دستگاه تاثیر می‌گذارد. شماره سریالی که مشخصا برای استفاده در داخل سونی تعبیه شده و شخص مصرف‌کننده ذره‌ای دانش در چگونگی خواندن آن را هم ندارد. اگر کسی بحث شماره سریال را به هنگام خرید کنسول میان کشید، شک نکنید که می‌خواهد سرتان کلاه بگذارد. نه او می‌تواند از آن شماره سریال چیزی سر در بیاورد و نه شما. آن شماره سریال برای متصدی سونی است که محض بازگشت کنسول، با ورود شماره سریال متوجه شوند کنسول از کدام سری است و چه مدل قطعاتی در آن استفاده شده.
یک بار دیگر ساده‌تر می‌گوییم: شماره سریال و شماره مدل یک کنسول، هیچ تفاوتی در آن دستگاه ایجاد نمی‌کند و اساسا برای من و شما نیست. شماره سریال از سری ساخت کنسول می‌گوید و هیچ کس جز سونی هم نمی‌داند هر حرف و رقم آن دقیقا به چه معناست. اگر حرف از شماره سریال می‌زنید، بدانید که بازیچه‌ی دست یک عده سودجو شده‌اید.
این موضوع هم برای کنسول و هم برای دسته و لوازم جانبی آن صدق می‌کند. در حال حاضر، یعنی آبان ماه ۱۴۰۰ که این مطلب نگارش می‌شود، لوازم جانبی تقبلی که هیچ، حتی لوازم جانبی غیر رسمی برای پلی‌استیشن ۵ هم وجود ندارد. صد درصد که در آینده‌ی نزدیک چنین نخواهد بود، اما سونی حتی در حال حاضر به شرکت‌های رسمی سازنده‌ی دسته هم اجازه‌ی ساخت دسته‌ی پلی‌استیشن ۵ را نداده است، چه برسد به اینکه نسخه‌های تقلبی آن ساخته شود. فعلا می‌توانید سفت و سخت در دهن آن فروشنده‌ای که می‌گوید کنسول و دسته‌ی من اصل است و جنس بقیه تقلبی، بکوبید. ولی یادتان نرود که در آینده این کار را نکنید که ممکن است حرفش درست باشد.
به هنگام خرید پلی‌استیشن ۵ چه کنیم؟ پیش از هر چیز انتخاب کنیم که آیا مدل دیسک‌خور را می‌خواهیم یا مدل تمام دیجیتال، سپس ارزان‌ترین مدل را بخریم. منظورمان این است که اگر فروشنده گفت این مدل و این ریجن ارزان‌تر و دیگری گران‌تر است، فلان شماره سریال بهتر و آن یکی بدتر، شما ارزان‌ترین را بخرید و اطمینان داشته باشید که هیچ فرقی ندارد. البته که از نظر ما با چنین فروشنده‌ای معامله نکنید که در روز روشن قصد کلاه‌برداری از شما را دارد.
اما ریجن که همین فروشنده‌ها به کنسول و قطعات می‌بندند، دقیقا چیست؟
ریجن‌های مختلف پلی‌استیشن ۵
چه کنسول‌ها و حتی چه دیگر محصولاتی که توسط شرکت‌های بزرگ در تمام دنیا عرضه می‌شوند، مشخصا با در نظر گرفتن بازار هدف بسته‌بندی خواهند شد. بگذارید یک بار دیگر و محض تکرار بگوییم: با توجه به بازار هدف «بسته بندی» خواهند شد. تنها یک نوع محصول وجود دارد و محصول مورد بحث ما هم اینجا پلی‌استیشن ۵ است. با توجه به اینکه قرار است این کنسول در کدام کشور و ناحیه فروخته شود، این محصول را در جعبه‌ی متفاوتی قرار می‌دهند؛ جعبه‌ای که نوشته‌های روی آن و دفترچه‌ی داخل آن، با زبان و گارانتی کشور هدف تنظیم شده‌اند.
همانطور که بالاتر گفتیم، اکثر محصولات الکترونیکی عرضه‌ی رسمی در کشور ما ندارند. در نتیجه ممکن است از هر ناحیه‌ای وارد مملکت ما شوند. ممکن است کنسول برای آسیای شرقی بسته‌بندی شده باشد، یا برای اروپا یا امریکا. محصولات سونی، از سه رقم استفاده می‌کنند. آن‌هایی که برای آسیای شرقی (ژاپن و هنگ کنگ) بسته‌بندی شده باشند، ریجن ۳ هستند، اروپا و خاورمیانه ریجن ۲ و امریکای جنوبی و ایالات متحده هم ریجن ۱.
آیا محصول داخل این بسته‌ها فرق می‌کند؟ خیر. کنسول در همان خط تولید یکسان کارخانه ساخته و برای این مناطق مختلف بسته‌بندی می‌شود.
مشخصا با یکی از فروشنده‌های کنسول بزرگ کشور تماس گرفتیم و دلیل تفاوت قیمت ریجن‌ها را پرسیدیم. چرا قیمت پلی‌استیشن ۵ ریجن فلان از ریجن بهمان کمتر یا بیشتر است؟ پاسخی که شنیدیم این بود: کنسول‌هایی که از خاورمیانه آمده‌اند، مشخصا آن‌هایی که روی جعبه‌شان عربی نوشته است، هزینه‌ی حمل و نقل متفاوتی از کنسول مدل اروپا داشته است. این هزینه‌ی حمل نقل روی قیمت نهایی مدل‌های مختلف تاثیر گذاشته است.
آیا ریجن کنسول تاثیری در تجربه‌ی استفاده دارد؟ خیر. کنسول در تمام بسته‌ها و جعبه‌ها یکسان است. با خیال راحت هر مدل و هر ریجن که ارزان‌تر است را بخرید و به این قیمت‌گذاری‌های عجیب و غریب که فقط مختص فروشنده‌های مملکت ما است تن ندهید.
پس بحث اکانت و بازی چه می‌شود؟ آیا ریجن اکانت یا بازی‌های من نباید با کنسول یکسان باشد؟ آیا ضربدر و دایره در کنسول‌های ریجن ژاپن برعکس نیست؟ و جواب تمام این‌ها هم خیر است. ریجن کنسول هیچ تاثیری در هیچ چیز ندارد.
این سوال را هم از فروشنده پرسیدیم که چرا ممکن است کسی هزینه‌ی بیشتری برای آن مدل ریجن اروپا بپردازد و جواب کمی غافلگیرمان کرد: چون نمی‌خواهد روی جعبه‌ی کنسولش ژاپنی و عربی نوشته شده باشد و می‌خواهد انگلیسی باشد. اطمینان پیدا کنید که شما آن خریدار نیستید.
