مادرنا، دومین شرکتی است که نتایج مقدماتی را از کارآزمایی مرحله‌ی پایانی واکسن کرونا اعلام می‌کند. بااین‌حال، هنوز ماه‌ها طول می‌کشد تا واکسن به‌طور گسترده دردسترس قرار گیرد.
شرکت داروسازی مادرنا (Moderna) امروز دوشنبه اعلام کرد که برپایه‌ی نگاهی اولیه به نتایج حاصل از یک کارآزمایی بزرگ و درحال اجرا، واکسن ویروس کرونای آن‌ها اثربخشی ۹۴/۵ درصدی دارد. به‌گفته‌ی پژوهشگران، نتایج بهتر از حد تصور آن‌ها است؛ اما واکسن تا ماه‌ها و احتمالا تا بهار به‌طور گسترده دسترس قرار نخواهد گرفت. داده‌های مطالعه به‌دست اعضای هیئت مستقل نظارت بر ایمنی واکسن که مؤسسهی ملی بهداشت آمریکا آن‌ها را منصوب کرده، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.
مادرنا دومین شرکتی است که با گزارش داده‌های مقدماتی از موفقیت واکسن کرونا، نویدبخش پایان دنیاگیری ویروس فاجعه‌باری می‌شود که تاکنون در سرتاسر جهان بیش از ۵۳ میلیون نفر را آلوده کرده و بیش از ۱/۲ میلیون نفر را به کام مرگ کشانده است. هفته‌ی گذشته، فایزر درهمکاری با بایون‌تک، نخستین شرکت‌هایی بودند که موفقیت بیش از ۹۰ درصدی واکسن کرونا را گزارش دادند.
فایزر و مادرنا نخستین سازندگان واکسن هستند که داده‌های اولیه را از کارآزمایی‌های مرحله‌ی پایانی را اعلام می‌کنند؛ اما ۱۰ شرکت دیگر در استرالیا، بریتانیا، چین، هند و روسیه نیز در رقابت جهانی برای ساخت واکسن، درحال انجام کارآزمایی‌های مرحله‌ی سوم هستند. علاوه‌براین، بیش از ۵۰ کاندید واکسن دیگر نیز در مراحل ابتدایی‌تر کارآزمایی‌ها به‌سر می‌برند.
اثربخشی بالای ۹۰ درصد دو واکسن فایزر و مادرنا درحالی به‌دست آمده که طبق اعلام سازمان غذا و دارو آمریکا، واکسن‌های کووید ۱۹ برای دریافت مجوز باید دست‌کم ۵۰ درصد اثربخش باشند. پژوهشگران با واکسیناسیون برخی از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی و دادن دارونما به برخی دیگر، کارایی واکسن را آزمایش و سپس بر دو گروه نظارت کردند تا دریابند چند نفر بیمار می‌شوند. در مطالعه‌ی مادرنا، ۹۵ نفر به ویروس کرونا آلوده شدند که از این بین تنها ۵ نفر واکسینه شده و ۹۰ نفر دارونما دریافت کرده بودند. همچنین ۱۱ فردِ به‌شدت بیمار از مجموع ۹۵ مورد همگی از دریافت‌کنندگان دارونما بودند. ازنظر آماری، این تفاوت بین دو گروه به‌شدت چشمگیر است.
مادرنا که در شهر کمبریج ایالت ماساچوست قرار دارد، واکسن کرونا را در همکاری با پژوهشگرانی از مرکز تحقیقات واکسن در مؤسسهی ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی ساخته است. دکتر آنتونی فائوچی، مدیر این مؤسسه در یک گفت‌وگو، اثربخشی ۹۴/۵ درصدی را بسیار چشمگیر و غافلگیرکننده دانست. استفان بنسل، مدیرعامل مادرنا نیز در بیانیه‌ای گفت نتایج، نخستین تاییدیه‌ی بالینی را ارائه داده است که واکسن آن‌ها می‌تواند از بیماری کووید ۱۹ ازجمله نوع شدید آن پیشگیری کند.
فایزر و مادرنا هرکدام یافته‌هایشان را در بیانیه‌های خبری ارائه داده‌اند و هنوز هیچ مقاله‌ی داوری‌شده‌ای از حاصل کار آن‌ها منتشر نشده است. شرکت‌ها همچنین هنوز اطلاعات مفصلی را فاش نکرده‌اند که به متخصصان خارجی امکان می‌دهد ادعاهای آن‌ها را ارزیابی کنند. ازاین‌رو، نتایج را نمی‌توان قطعی درنظرگرفت؛ زیرا مطالعات هنوز به پایان نرسیده و اعداد مربوط به اثربخشی واکسن ممکن است در آینده تغییر کند.
فایزر و مادرنا دریچه‌ای را به سمت مسیری کاملا تازه در ساخت سریع واکسن گشوده‌اند. هردو شرکت از موادی ژنتیکی به‌نام RNA پیام‌رسان استفاده می‌کنند که دستورالعمل تولید نسخه‌ی کپی پروتئین اسپایک ویروس کرونا را به بدن انسان می‌دهد. سپس سیستم ایمنی، دفاع دربرابر این پروتئین را می‌آموزد. واکسن‌های مبتنی بر ژن از مدت‌ها پیش نویدبخش آینده‌ی ساخت واکسن بوده‌اند؛ اما هرگز برای استفاده در انسان تأیید نشدند. نتایج موفقیت‌آمیز واکسن‌های مادرنا و فایزر، نشانه‌ای امیدبخش از کارایی این روش است.
یک نگرانی در رابطه با واکسن‌های ژن‌پایه، شکنندگی بیش از حد و نیاز آن‌ها به نگه‌داری در دمای فوق‌سرد است؛ اما مادرنا امروز اعلام کرد که واکسن کرونای آن‌ها می‌تواند به‌مدت حداکثر ۳۰ روز در دمای یخچال (بین ۲ تا ۸ درجه‌ی سانتی‌گراد) نگه‌داری شود؛ درحالی‌که واکسن فایزر و بایون‌تک باید در دمای منفی ۷۰ درجه‌ی سانتی‌گراد بماند. این مزیت، به ذخیره‌سازی و توزیع آسان‌تر واکسن مادرنا کمک خواهد کرد.
مادرنا می‌گوید تا پایان سال جاری، ۲۰ میلیون دوز و در سال ۲۰۲۱ بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دوز از واکسن خود را تولید خواهد کرد. بااین‌حال، ازآنجا که واکسن این شرکت از نوع دوگانه است، به‌منظور واکسیناسیون کامل هر نفر باید دو دوز دریافت کند.
