بازیگران خارجی در سینمای ایران ؛ از ژولیت بینوش تا عایشه گل

شاید آن روزهایی که سینما تازه وارد این مملکت شد، هیچکس فکرش را نمی‌کرد که روزی بازیگران خارجی در سینمای ایران حضور پیدا کنند. در این پرونده به بازی بازیگران خارجی در فیلم های ایران می‌پردازیم.

سینمای ایران در سال‌های اخیر و به خصوص در دهه نود به خوبی خودش را در سطح بین‌المللی و جهانی مطرح کرده و به سینماگران و مخاطبان غیرایرانی نشان داده که سینمای ایران حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. یکی از مزایای حضور در سطوح بین‌المللی، همکاری سینمایی بین سینماگران ایرانی و خارجی است. در این بین آثاری وجود دارند که از حضور بازیگران خارجی بهره برده‌اند. علاوه بر حضور بازیگران خارجی در سینمای ایران، ایفای نقش خارجی‌ها در سریال‌های ایرانی هم قابل توجه است. برای مثال بازیگران خارجی سریال در چشم باد یک نمونه از این مواردند. درست است که اغلب بازیگران خارجی حاضر در آثار ایرانی جزو بازیگران و ستارگان درجه یک کشورشان نیستند، اما گاه بازیگران بزرگی هم با سینماگران ایرانی همکاری کرده‌اند. در این بین سهم بازیگران زن خارجی در سینمای ایران بسیار بیشتر از بازیگران مرد خارجی است. با ما همراه باشید تا با مهم‌ترین بازیگران خارجی در سینمای ایران آشنا شوید.

آنچه در ادامه می‌خوانید:

• نگاهی به معروف ترین بازیگران خارجی در سینمای ایران
  • برنیس بژو
  • طاهر رحیم
  • دارین حمزه
  • نورگل یشیلچای
  • و  ….
• کلام آخر

نگاهی به معروف ترین بازیگران خارجی در سینمای ایران

در ادامه می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به بازیگران خارجی در سینمای ایران که نقش‌های مهم و اصلی را در این آثار ایفا کرده‌اند. با نگاهی به لیست بازیگران خارجی در سینمای ایران مشخص می‌شود که اغلب بازیگران حاضر در این فهرست، بازیگران زن خارجی هستند.

برنیس بژو

• ملیت: فرانسوی
• فیلم: گذشته
• با کدام کارگردان همکاری کرده: اصغر فرهادی
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: علی مصفا

بر‌نیس بژو (Bérénice Bejo) از بازیگران صاحب‌نام فرانسه است که با وجود اینکه در آثار زیادی ایفای نقش نکرده، اما یک بار برای فیلم صامت آرتیست نامزد جایزه اسکار شده و همچنین برای همین فیلم جایزه سزار سال 2011 را از آن خود کرده است. او از جمله معدود بازیگران خارجی در سینمای ایران است که توانسته با بازی در نقش اول زن فیلم اصغر فرهادی، برنده جایزه بهترین بازیگر جشنواره کن در سال 2013 شود و از این رو می‌توان گفت همکاری این بازیگر شناخته شده فرانسوی با یک فیلم ایرانی، جایزه‌ای معتبر برای او به ارمغان آورده است. او در گذشته نقش زنی به نام مارین را بازی می‌کند که بین همسر ایرانی سابقش احمد و پسری به نام سمیر که تازه با او آشنا شده، سر دوراهی مانده است.

طاهر رحیم

• ملیت: فرانسوی
• فیلم: گذشته
• با کدام کارگردان همکاری کرده: اصغر فرهادی
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: برنیس بژو و علی مصفا

طاهر رحیم (Tahar Rahim) بازیگری با اصلیتی فرانسه و زاده الجزایر است که فیلم‌های سینمایی عقاب، یک پیامبر و گذشته از مهم‌ترین آثار او هستند. این بازیگر برای بازی در نقش اول فیلم متفاوت یک پیامبر، در سال 2009 برنده جایزه سزار شد. او در «گذشته» نقش سمیر را ایفا می‌کند که با زنی به نام مارین آشنا شده و با برگشت همسر سابق او که یک ایرانی است، زندگی‌اش به هم می‌ریزد.

دارین حمزه

• ملیت: لبنانی
• فیلم‌ها: کتاب قانون و فرشتگان قصاب
• با کدام کارگردان‌ها همکاری کرده: مازیار میری و سهیل سلیمی
• بازیگران نقش مقابل او چه کسانی بوده‌اند: پرویز پرستویی و محمدرضا غفاری

دارین حمزه (Darine Hamze) تنها بازیگر خارجی است که برای دو فیلم متفاوت و با دو گروه ایرانی مختلف همکاری داشته است. البته که فیلم «کتاب قانون» او به دلیل محتوا و بازیگران صاحب‌نامی که در آن حضور داشتند، بیشتر دیده شد. حمزه در کتاب قانون نقش زنی را ایفا می‌کند که به واسطه آشنایی و ازدواج با مهندس رحمان توانا، تازه مسلمان شده و پس از محجبه شدن و حضور در ایران، تناقض رفتاری آشکاری بین اعمال و رفتار ایرانیان با اصول و توصیه‌های اسلامی می‌بیند. همین موضوع اتفاقات بامزه‌ای را رقم می‌زند که سبب می‌شود به زبان طنز فرهنگ‌های غلط ایرانی نقد شوند. این بازیگر چهار سال بعد از کتاب قانون، در فرشتگان قصاب هم حضور پیدا کرد که به گرفتار شدن همسر یک مرد افغان در دست آمریکایی‌ها می‌پردازد.

نورگل یشیلچای

• ملیت: ترکیه‌ای
• فیلم: جن زیبا
• با کدام کارگردان همکاری کرده: بایرام فضلی
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: فرهاد اصلانی

نورگل یشیلچای (Nurgül Yeşilçay) از بازیگران و سلبریتی‌های معروف ترکیه است که به یکباره و پس از کش و قوس‌های فراوان راجع به حضور بازیگران ترک در سینمای ایران، به فیلم جن زیبا پیوست. جن زیبا همکاری مشترک سینمای ایران و ترکیه است و در هر دو کشور به نمایش درآمد. داستان این فیلم درباره مردی به نام یدالله است که در تیمارستان به کار مشغول است و به دلیل مرگ همسرش تنها زندگی می‌کند. با ورود دلارام به تیمارستان، زندگی یدالله دستخوش تغییراتی می‌شود.

عایشه گل

• ملیت: ترکیه‌ای
• فیلم: مطرب
• با کدام کارگردان همکاری کرده: مصطفی کیایی
• بازیگران نقش مقابل او چه کسانی بوده‌اند: محسن کیایی و پرویز پرستویی

عایشه‌گل جوشکن (Ayşegül Coşkun) از خوانندگان و هنرمندان ترکیه‌ای است که طرفداران بسیار زیادی در ترکیه و ایران دارد. او در فیلم مصطفی کیایی در نقش یک خواننده بسیار معروف ترک ایفای نقش کرده و یکی از نقش‌های اصلی فیلم است. علاوه بر بازی خوب این هنرمند، قطعه موسیقی ساخته شده توسط او که در آن با پرویز پرستویی همخوانی کرده است یکی از محبوب‌ترین و پربازدیدترین موزیک ویدیوهای چند سال اخیر سینماست. عایشه گل در این فیلم به خواننده‌ای قدیمی به نام ابراهیم خوش‌لحن کمک می‌کند تا در ترکیه کنسرتی بزرگ برگزار کند و در نهایت عروس خانواده خوش‌لحن می‌شود.

آلیسا کاچر

• ملیت: روسی
• فیلم: استرداد
• با کدام کارگردان همکاری کرده: علی غفاری
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: حمید فرخ‌نژاد

استرداد فیلمی تاریخی و متفاوت است که در سال 90 و در چهار کشور ایران، روسیه، ارمنستان و لهستان فیلمبرداری شده است. این اثر به طلب بیش از ده تن طلای ایران از شوروی می‌پردازد که در داستانی جذاب در خلال اتفاقات جنگ جهانی دوم و حضور متفقین در ایران اتفاق می‌افتد. آلیسا کاچر (Alesa Kacher) مهم‌ترین نقش زن این فیلم را ایفا می‌کند. این بازیگر روسی، زاده بلاروس و بزرگ شده روسیه است و تاکنون در پانزده اثر هنری مختلف ایفای نقش کرده است.

دیا میرزا

• ملیت: هندی
• فیلم: سلام بمبئی
• با کدام کارگردان همکاری کرده: قربان محمدپور
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: محمدرضا گلزار

سلام بمبئی اولین همکاری مشترک سینمای ایران و سینمای هند پس از انقلاب است. ماجرای این فیلم درباره دختری هندی با بازی دیا میرزا (Dia Mirza) است که به همراه پسری ایرانی در حال تحصیل در رشته پزشکی هستند. اتفاقاتی در زندگی دختر و کمک‌های پسر ایرانی، سبب می‌شود که رابطه‌ای بین این دو شکل بگیرد. این فیلم جزو فیلم‌های پرفروش سینمای ایران در سال 1394 شد. به همین دلیل محمدپور تصمیم گرفت همکاری‌اش با سینمای هند را ادامه دهد و دومین فیلم خود را در همین زمینه با نام دختر شیطان ساخت که با استقبال مواجه نشد.

ژولیت بینوش

• ملیت: فرانسوی
• فیلم‌ها: شیرین و کپی برابر اصل
• با کدام کارگردان همکاری کرده: عباس کیارستمی

فیلم شیرین از جمله فیلم‌های متفاوت عباس کیارستمی است. این کارگردان در شیرین با عکس‌العمل بازیگران زن نسل‌های مختلف ایران و ژولیت بینوش (Juliette Binoche) به عنوان یکی از بازیگران مطرح فرانسه درباره حجاب، اثری هنری ساخته است. این فیلم که به شکل دیجیتال فیلمبرداری شده است، در افتتاحیه جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد. بینوش و کیارستمی در فیلم کپی برابر اصل نیز با هم همکاری داشته‌اند.

گابریلا پتری

• فیلم‌ها: تگزاس یک و تگزاس دو
• با کدام کارگردان همکاری کرده: سید مسعود اطیابی
• بازیگران نقش مقابل او چه کسانی بوده‌اند: سام درخشانی، پژمان جمشیدی و ژاله صامتی

تگزاس از آن فیلم‌های کمدی بفروش در سینمای ایران بود که تمام اجزای فروش را در اختیار داشت: یک زوج کمدین محبوب به نام سام درخشانی و پژمان جمشیدی، فضای بصری خارج از ایران و یک بازیگر زن! اما گابریلا پتری (Gabriela Petry) با بازی خوب خود در این فیلم ثابت کرد که حضورش فقط جنبه ابزاری نداشته است! او در تگزاس یک نقش نامزد و در تگزاس دو نقش همسر سام درخشانی را ایفا می‌کند. به دلیل مشکلات خانوادگی تعدادی یاغی برزیلی در تعقیب این دو نفر هستند و هدف این‌ها فرار است! دو سری تگزاس آنقدر پرفروش از آب درآمدند که سازندگان در حال آماده شرایط برای ساخت سری سوم این فیلم هستند.

ملینا واردانیان

• ملیت: ارمنستانی
• فیلم: مصادره
• با کدام کارگردان همکاری کرده: مهران احمدی
• بازیگر نقش مقابل او چه کسی بوده: رضا عطاران

اولین فیلم مهران احمدی داستانی عجیب داشت و این داستان عجیب نیاز به چند بازیگر زن خارجی! ملینا واردانیان (Milena Vardanyan) بازیگر اهل ارمنستان در این فیلم نقش همسر اسماعیل یارجانلو (با بازی رضا عطاران) را ایفا می‌کند که با فراز و نشیب‌های زیادی در زندگی خود مواجه شده است. اسماعیل کارمند جزء و ساده اداره ساواک است که با وقوع انقلاب سال 57 در ایران، با تحریک برخی از دوستان خود و با توهم محاکمه سنگین، به همراه همسر و فرزند خود از ایران فرار می‌کند و آواره کشورهای مختلف می‌شود. پس از خروج از ایران، همسرش او و پسرش را ول می‌کند و به دنبال زندگی دیگری می‌رود. اسماعیل که حالا فرزندش بزرگ شده (هومن سیدی)، در دوران پیری و کهنسالی به هر دری می‌زند تا به ایران برگردد و ماجرای مالکیت زمین‌هایی که داشته را مشخص کند.

دیگران

علاوه بر ده بازیگری که از آنها نام برده شد، بازیگران دیگری نیز هستند که در آثار ایرانی نقش‌های مهم و کلیدی ایفا کرده‌اند. برای نمونه لوریت حنینو (Laurette Hnayno) بازیگر لبنانی در فیلم سینمایی گام‌های شیدایی نقش مقابل جمشید هاشم‌پور را ایفا کرده است. کارول ویدوتی (Carol Vidotti) نقش زنی برزیلی را در فیلم من سالوادور نیستم ایفا می‌کند که رضا عطاران را با همسر خود اشتباه می‌گیرد. الیویا بورکارت (Olivia Burkhart) نیز در فیلم جدید علی عطشانی با نام «پارادایس» در نقش آلیشیا بازی کرده است که طلبه جوانی را عاشق خود کرده و این طلبه از حوزه علمیه قم برای دیدن او به آلمان می‌رود. یا چرا راه دور برویم، همین چند وقت پیش و بازیگران خارجی سامورایی در برلین!

در کنار موارد یاد شده، پی‌یر داغر (Pierre Dagher) بازیگر معروف خارجی که در فیلم‌های ایرانی سابقه حضور داشته، یکی از نقش‌های اصلی سریال ساخت ایران یک بوده است. در ساخت ایران دو هم پاملا ال کیک (Pamela El Kik) ایفای نقش کرده است. اما مهم‌ترین حضور بازیگران خارجی در سریال‌های ایرانی را می‌توان به حضور ناتالی متی (Nathalie Matti) در مدار صفر درجه حسن فتحی دانست. متی بازیگر نقش اول زن سریال و پارتنر شهاب حسینی را ایفا می‌کرد. این سریال جزو بهترین

کلام آخر

علاوه بر مواردی که در فهرست فوق آمد، بازیگران خارجی دیگری هم هستند که در برخی از آثار ایرانی حضوری کوتاه داشته‌اند. همچنین تعداد بازیگران زن خارجی در سریال‌های تلویزیونی کم نیست. برای مثال بازیگران خارجی در کیمیا، بازیگران خارجی در پایتخت 5 و بازیگران خارجی در چشم باد از این جمله‌اند. نکته جالب در رابطه با حضور بازیگران خارجی در سینمای ایران، همکاری متعدد بازیگران زن خارجی در فیلم های ایرانی خصوصا با توجه به محدودیت و ممیزی‌هاست که باید دید چرا و چگونه این اتفاق می‌افتد.

سوال این است که آیا سینماگران و کارگردانان ایرانی فقط برای بالا بردن جذابیت فیلم و استقبال مخاطبان از بازیگران خارجی استفاده می‌کنند و به همین دلیل به بازیگران زن بازی می‌دهند یا اقتضای قصه و موقعیت اثر موجب چنین کاری می‌شود؟ البته مثبت بودن نظر بازیگران خارجی در مورد بازیگران ایرانی و فضای کاری سالم هم می‌تواند یکی از دلایل حضور بازیگران متعدد زن خارجی در سینمای ایران باشد. به هرحال حضور بازیگران خارجی در سینمای ایران روز به روز بیشتر می‌شود و امیدواریم تا شاید روزی برترین بازیگران خارجی در سینمای ایران حضور پیدا کنند. شما هم نظرات خود را در این خصوص و به ویژه درباره بازی بازیگران خارجی در سینمای ایران با ما در میان بگذارید؟ به نظرتان از بین بازیگران خارجی در سینمای ایران چه کسانی موفق‌تر بوده‌اند؟