هارد SSD مخفف (Solid State Disk)، نوعی حافظه است که از سرعت خواندن و نوشتن بیشتری نسبت به هارد دیسک‌های دیگر برخوردار است. SSD که با نام «درایو حالت جامد» نیز معادل‌سازی شده، نوعی درایو برای ذخیره‌سازی اطلاعات است که بر پایه حافظه فلش و مشابه با مموری موبایل طراحی شده است. برخلاف حافظه HDD هیچ عضو مکانیکی خاصی ندارند. SSDها برخلاف حافظه‌های HDD برای نوشتن داده‌ها از مغناطیس استفاده نمی‌کنند، بلکه داده‌ها را در میکروچیپ‌ها ذخیره می‌کند.
درایوهای SSD با برخورداری از سرعت خواندن و نوشتن به مراتب بالا‌تر از هارد دیسک‌ها، گزینه بسیار مناسبی برای افزایش سرعت و کارایی کامپیوترهای رومیزی و حتی لپ تاپ‌ها هستند. با استفاده از این حافظه، زمان تاخیر به حداقل رسیده و مقدار گرمای تولیدی هم کاهش چشم‌گیری داشته است. نصب سیستم عامل یا بازی مورد نظر روی حافظه SSD، سرعت لودینگ و اجرای آنها را نیز بالا می‌برد. اما نقطه ضعف این نوع هارد در قیمت بالا و کاهش سرعتشان با گذشت زمان است.
تاریخچه
اولین SSD در سال ۱۹۸۸ و توسط شرکت اینتل تولید شد. در سال‌های اولیه استفاده از SDD آن‌قدر فراگیر نبود و فقط در مصرف نظامی یا شرکت‌های فضایی کاربرد داشت. چند سال بعد اولین حافظه فلش مبتنی بر NAND ساخته شد که باعث شد سرعت عملکرد آنها افزایش یابد و همچنین گرمای کمتری تولید بشود، به خاطر همین است که عمر باتری لپ‌تاپ‌های مجهز به SSD نسبت به لپ‌تاپ‌های مجهز به HDD بیشتر است. همان‌طور که گفتیم استفاده از SSD در سال‌های اولیه ساختشان فراگیر نبود ولی رفته رفته استفاده از حافظه‌های SSD فراگیرتر شد به طوری‌که امروزه توانستند جایگاه هارددیسک‌های HDD را تصاحب کنند.
انواع SSD
مرسوم‌ترین مدل‌هایی که به فروش می‌رسند، SSDهای ۲.۵ اینچی هستند اما مدل‌های دیگری نیز من جمله اس‌اس‌دی M.2 PCIe و اس‌اس‌دی M.2 SATA در بازار موجودند. اینکه کدام یک را باید انتخاب کنید بستگی به مادربرد لپتاپ یا سیستم شما دارد.
اس اس دی ۲.۵ اینچی
این دسته از هاردهای SSD متداول‌ترین نوع آنها بوده و همان‌طور که از طریق کابل SATA به سیستم وصل می‌شوند. غالب SSDها ضخامتی ۷ تا ۹ میلی متری دارند. اما قطر تقریباً تمامی SSDهای ساتا امروزی ۷ میلی متر یا ۲.۵ اینچ است و احتمالاً برای قرار دادن آنها به جای هارد دیسک های ۹ میلی متر یا ۳.۵ اینچی به مشکل خواهید خورد. برای حل این مشکل برخی تولید کنندگان از جمله ای‌دیتا (ADATA) در جعبه بعضی مدل‌ها براکت ویژه افزیش ضخامت را قرار می‌دهند.
اس‌اس‌دی M.2 PCIe
این هاردها شمایلی مشابه با رم‌ها داشته و در اندازه‌های مختلفی عرضه می‌شوند.بزرگ‌ترین این هاردها، فضای ذخیره‌سازی دو ترابایت را ارائه می‌دهد. هاردهای U.2 نوع خاصی از این مدل بوده که از رابط PCIe استفاده می‌کنند.
نسل های مختلف PCIe هم تعیین کننده پهنای باند قابل انتقال از درگاه ها هستند، به عنوان مثال نسل اول، دوم و سوم به ترتیب امکان انتقال با سرعت ۲۵۰، ۵۰۰ و ۹۸۴.۶ مگابایت بر ثانیه را دارند. در صورتی که یک ضریب در کنار آنها قید شود، پهنای باند هم چند برابر می‌شود. در حال حاضر بیشتر مدل‌های M.2 PCIe موجود در بازار با نسل سوم PCIe و 4X سازگارند. طبیعتاً مدل‌های با نسل های پایین تر یا ضریب کمتر حداکثر سرعت انتقال محدودتری خواهند داشت.
اس‌اس‌دی M.2 SATA
این نوع SSDها در واقع همان MINI STATA است که نسبت به درایوهای ۲.۵ اینچی کوچک‌تر هستند. این درایوها مبتنی بر SATA هستند و همچنان به صورت محدودی در بازار وجود دارند.
منظور از ساتا (SATA) چیست؟
SATA یا ATA سریال نوعی رابط اتصال است که SSDها برای برقراری ارتباط میان داده‌ها و سیستم از آن استفاده می‌کنند. میزان سازگاری SSD SATA با هر دیوایسی تقریبا تضمین شده است. SATA 3.0 رایج ترین شکل SSD است که از لحاظ نظری سرعت انتقال آن ۶ گیگابایت در ثانیه است. درحالی‌که سرعت ۶۰۰ مگابایت در ثانیه سرعت مناسب و بالایی است، به هیچ عنوان همتای سرعت انتقال داده در SSD های PCIe، حتی به نزدیکی‌های آن‌هم نمی‌رسد.
با این حال، SSDهای SATA برای کاربران خانگی و معمولی به‌اندازه کافی و حتی بیشتر از نیاز آنها سریع هستند. SSD های SATA ارزان‌تر هستند و با توجه به تفاوت قیمت چشم‌گیر میان SSDهای SATA و PCIe، خرید SSDهای ساتا برای کاربران خانگی و معمولی بهترین انتخاب هستند.
تفاوت بین SATA و PCIe در چیست؟
انتخاب نوع رابط SSD مهمترین بخش خرید آن است. همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، هاردهای ۲.۵ اینچی از رابط SATA بهره می‌برند که برای اتصال هارد دیسک به سیستم به کار می‌رود. از طرفی رابط PCI Express bus سرعت بسیار بیشتری را در اختیار شما قرار خواهد داد. هاردهای M.2، بسته به مدل خود، با رابط‌های مذکور کار می‌کنند. بهترین هاردهای SSD از پشتیبانی پروتکل دیگری به نام NVMe نیز برخوردار هستند. این پروتکل با هدف ارائه سرعت بالا طراحی شده‌اند اما قیمت بالاتری دارند.
استفاده از SSD و HDD به طور همزمان
امروزه برای لپتاپ‌ها استفاده همزمان از SSD و HDD روش به شدت موثر و مقرون به صرفه‌ای است. که بسیار توصیه می‌شود. حجم پایین‌تری دارد و می‌توانید برای اجرای سیستم عامل، نرم‌افزارهای سنگین و بازی‌ها از SSD استفاده کنید. در نتیجه با نصب کردن ویندوز و برنامه‌های موردنظر روی SSD می‌توانید راندمان کلی و سرعت لود و اجرا را بهبود ببخشید.
