طی سال‌های اخیر، شرکت‌های سازنده‌ی گوشی‌های هوشمند به دنبال راهی برای کاهش هرچه بیشتر حواشی نمایشگر این محصولات بوده‌اند. در نتیجه از هر روشی که ممکن بود در راستای انجام این کار استفاده کردند. یکی از همین روش‌ها، استفاده از دوربین سلفی با مکانیزم جهنده یا به عبارتی دوربین سلفی پاپ‌آپ بود که اگرچه رویای نمایشگری بدون حاشیه را تحقق بخشید اما اکنون دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
دوربین‌های سلفی پاپ‌آپ به شکل‌های مختلفی در گوشی‌های میان‌رده و حتی پرچم‌داران متعددی مورد استفاده قرار گرفتند. اما این روزها شرکت‌ها برای پرچم‌داران خود هنوز هم از فناوری استفاده می‌کنند که در ابتدا در آنر View 20 شاهد استفاده از آن بودیم؛ یعنی دوربین سلفی حفره‌ای که درون نمایشگر (نه زیر آن) تعبیه می‌شود.
البته در سال ۲۰۱۶، شیائومی با رونمایی از گوشی می میکس توانست تا حدودی این ایده را عملی کند منتها این گوشی تنها در بخش بالایی و کناری تقریبا بدون حواشی بود اما در بخش زیرین خود حاشیه‌ی نسبتا زیادی داشت که اتفاقا دوربین سلفی هم در همان بخش تعبیه شده بود. می میکس یک گوشی با طراحی خاص به حساب می‌آمد که خب مخالفان و موافقان زیادی هم داشت.
شیائومی می میکس
اما یک گام از سوی این شرکت کافی بود تا سایر شرکت‌ها نیز چنین ایده‌ای را در سر بپرورانند تا گوشی‌ها هم طراحی زیباتر و متفاوت‌تری داشته باشند، هم دست شرکت‌ها در افزایش اندازه‌ی نمایشگر بازتر باشد. بدون اینکه نگرانی از بابت افزایش اندازه‌ی کلی گوشی داشته باشند. برای مثال گلکسی S9 پلاس یک محصول ۶.۲ اینچی است و از این حیث مشابه با گلکسی S21، در حالی که پرچم‌دار جدید شرکت کره‌ای حدودا ۶.۴ میلی‌متر کوچک‌تر نیز هست.
به طور کلی تلاش شرکت‌ها در راستای تحقق نمایشگری بدون حاشیه به چند بخش تقسیم می‌شود: استفاده از حواشی کم مثل گوشی‌های سونی، استفاده از ناچ مثل گوشی‌های آیفون، استفاده از دوربین سلفی حفره‌ای مثل بسیاری از شرکت‌ها نظیر سامسونگ، شیائومی و …، استفاده از دوربین‌های سلفی مکانیکی و پاپ‌آپ مثل برخی از گوشی‌های ایسوس، شیائومی، هواوی و حتی سامسونگ (گلکسی A80).
اما آنچه که قصد بحث در رابطه با آن را داریم، دوربین سلفی پاپ‌آپ است که اولین بار در سال ۲۰۱۸ و در گوشی ویوو نکس (Vivo Nex) شاهد چنین طراحی بودیم. در آن روز، کاربران توانستند در عمل، محصولی را شاهد باشند که به معنای واقعی کلمه تمام صفحه است. سپس اوپو گوشی Find X را راهی بازار کرد که مکانیزم جهنده برای دوربین‌های پشتی آن در نظر گرفته شد تا در صورت نیاز به عکاسی با دوربین سلفی، دوربین‌های پشت مورد استفاده قرار گیرند؛ مشابه طراحی که در گلکسی A80 شاهد بودیم.
شیائومی می میکس ۳
شیائومی می میکس ۳، پرچم‌دار شرکت چینی در سال ۲۰۱۹ هم در آن زمان طراحی بسیار جالب و البته نوآورانه‌ای داشت. به این صورت که کاربر مثل گوشی‌های کشویی قدیمی، برای دسترسی به دوربین سلفی باید نمایشگر را به سمت پایین و به صورت کشویی حرکت می‌داد. رینو ۱۰X زوم ادیشن، ایسوس ذن‌فون ۶، سری ردمی K20، وان‌پلاس ۷ پرو و ۷T پرو و بسیاری از محصولات دیگر، از گوشی‌هایی بودند که با دوربین سلفی پاپ‌آپ در شکل‌های مختلف راهی بازار شدند.
دوربین‌های سلفی پاپ‌آپ بهترین و خلاقانه‌ترین روش ممکن برای دستیابی به نمایشگر تمام صفحه بودند.
همه‌ی این طراحی‌ها در سال ۲۰۱۹ به یک استاندارد جذاب تبدیل شده بودند که بدون گزارش‌های متعدد مبنی بر خرابی موتور پاپ‌آپ به کار خود به بهترین شکل ممکن ادامه دادند. اما با این حال در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ شاید بتوان گفت اصلا چنین طراحی را در گوشی‌های هوشمند، خصوصا در پرچم‌دارهای مطرح بازار شاهد نبودیم.
تمام گوشی‌های اندرویدی سال ۲۰۲۱ و اکثر آن‌ها در سال ۲۰۲۰ با دوربین سلفی حفره‌ای یا قطره‌ای (یا حتی با حاشیه مثل گوشی‌های سونی) طراحی شدند و آیفون‌ها نیز با همان ناچ معروف در دسترس قرار گرفتند. اگرچه ایسوس ذن‌فون ۷ پرو با دوربین سلفی پاپ‌آپ عرضه شد اما ایسوس فروش آن را به بازارهای خاصی محدود کرد. دقیقا همین موضوع راجع به گوشی‌های ویوو NEX 3 و NEX 3S هم صدق می‌کند.
دلیل اصلی کنار گذاشتن دوربین سلفی پاپ‌آپ
به نظر می‌رسد شرکت‌ها به تدریج قصد خداحافظی با این طراحی جذاب را دارند اما دلیل این امر چیست؟ اصلی‌ترین دلیل، وزن بالای گوشی‌های مجهز به این دوربین است. شاید اینطور به نظر برسد که یک دوربین کوچک که از بدنه‌ی گوشی بیرون می‌آید نمی‌تواند آنقدرها باعث افزایش وزن گوشی شود، اما پشت این اندازه‌ی کوچک، قطعات متعدد و البته یک موتور قرار داشته که وظیفه‌ی حرکت دوربین را بر عهده دارد که تمام این موارد در نهایت باعث افزایش وزن محسوس گوشی می‌شوند.
وب‌سایت Android Central در گفت‌و‌گویی با شرکت شیائومی که در گوشی‌های زیادی از طراحی دوربین سلفی پاپ‌آپ استفاده کرده بود، منطقی بودن این دلیل را جویا شد که شرکت چینی ضمن تایید این موضوع گفت:
ماژول دوربین‌های سلفی پاپ‌آپ معمولا از لحاظ اندازه بسیار بزرگ‌تر از دوربین‌های سلفی معمولی است. به همین خاطر وقتی شما برای تعبیه‌ی دوربین سلفی از چنین ماژولی استفاده می‌کنید، گوشی به نسبت زمانی که به دوربین سلفی معمولی مجهز شده، اندکی ضخامت بیشتری پیدا می‌کند.
از آن جایی که شرکت‌های سازنده‌ی گوشی‌های هوشمند به طراحی گوشی‌های باریک با ارگونومی بهتر روی آورده‌اند، به نظر می‌رسد دوربین‌های سلفی پاپ‌آپ دیگر انتخاب خوبی برای آن‌ها نباشند.
صحبت‌های شیائومی علاوه بر اینکه از لحاظ تئوری، دلیل موجود را تایید می‌کند، از لحاظ عملی نیز تا حدودی تایید شده. مثلا شیائومی می ۹T و می ۱۱ را در نظر بگیرید. دو پرچم‌دار شرکت چینی که به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ راهی بازار شدند. جنس مواد بکار رفته در ساخت هر دو گوشی با یکدیگر برابر است اما می ۹T با این حال تنها ۵ گرم سبک‌تر از مدل جدید است.
اما نکته‌ای که باید بدانیم این است که می ۱۱ هم نمایشگر بزرگ‌تری دارد (۶.۸۱ در مقابل ۶.۳۹ اینچ)، هم باتری پرظرفیت‌تری دارد (۴۶۰۰ میلی‌آمپر ساعت در مقابل ۴۰۰۰) و هم سنسور دوربین اصلی آن بسیار بزرگ‌تر است (۱۰۸ در مقابل ۶۴ مگاپیکسل). بنابراین تفاوت وزن ۵ گرم کاملا طبیعی به نظر می‌رسد. (از لحاظ ضخامت هم گوشی قدیمی حدودا ۰.۷ میلی‌متر ضخامت بیشتری دارد.)
رمی K20
مشکل دیگر این طراحی، عدم مقاومت در برابر نفوذ آب است. تاکنون گوشی‌های زیادی با دوربین سلفی پاپ‌آپ راهی بازار شدند اما هیچ یک از آن‌ها از استاندارد ضد آب بهره‌مند نبودند و این می‌تواند به خودی خود یک نقطه ضعف دیگر برای محصولاتی با این طراحی به حساب بیاید و البته دلیلی برای شرکت‌های بزرگ که گوشی‌های پرچم‌دار خود را اینگونه طراحی نکنند.
دلیل سوم این است که شرکت‌ها اکنون در مسیر تولید گوشی‌هایی با دوربین سلفی زیر نمایشگر قرار گرفته‌اند که اتفاقا ZTE اولین شرکتی بود که رسما از چنین محصولی رونمایی کرد. اگرچه کیفیت تصاویر ثبت شده با این دوربین اصلا چنگی به دل نمی‌زد اما نمی‌توان انتظاری بیش از این از محصولی داشت که برای اولین بار از چنین طراحی جاه‌طلبانه‌ای برخوردار بود.
این طراحی در صورت رسیدن به بلوغ هم جذاب‌تر است و هم به صورت کلی نیاز به تعبیه‌ی دوربین سلفی چه به صورت پاپ‌آپ و چه به صورت حفره‌ای روی نمایشگر را برطرف می‌کند. در عین حال رویای گوشی تمام صفحه هم بدون هیچ مشکلی به حقیقت تبدیل خواهد شد. البته همانطور که اشاره شد این فناوری در ابتدای مسیر خود قرار دارد اما شرکت‌هایی نظیر اوپو و شیائومی در حال کار جهت بهبود کیفیت آن هستند.
مثلا شیائومی قبلا از نسل سوم فناوری دوربین زیر نمایشگر رونمایی کرد و به نظر می‌رسد امسال قطعا در یکی از گوشی‌های این شرکت (یا شاید شرکتی دیگر) شاهد استفاده از آن خواهیم بود. در راستای دستیابی به نمایشگر تمام صفحه، دوربین زیر نمایشگر فعلا تنها جانشین دوربین سلفی پاپ‌آپ است که خب فعلا تا به بلوغ رسیدن آن زمان نسبتا زیادی باقی مانده. با این حال، به نظر می‌رسد با در نظر گرفتن شرایط موجود، دلیل کافی برای استفاده نکردن از دوربین‌های سلفی پاپ‌آپ وجود دارد.
شما چه طراحی را برای دوربین سلفی گوشی‌های هوشمند می‌پذیرید؟
