برترین فیلم‌ های کریستوفر نولان

به بهانه تاخیر فیلم کریستوفر نولان (Christopher Nolan) یعنی تنت (Tenet) تا تاریخی نامشخص، ما تصمیم دارد برترین فیلم‌های نولان که تا به امروز ساخته شده را به شما معرفی کند.

نولان، جزو معدود فیلم‌سازان مؤلف تاریخ سینما است که با تماشای مداوم و پیوسته آثارش می‌توانیم به طرز فکر و دیدگاه اون نسبت به زندگی و سینما پی ببریم. همواره در فیلم‌های او مفاهیم مشترکی مانند حافظه و هویت، ساختار زمان، شخصیت‌های قابل‌لمس و واقعی، تغییر واقعیت و موارد دیگری را مشاهده می‌کنیم. با این وجود، نولان بسیار علاقه‌مند است که سکانس فیلم‌هایش را در محیط واقعی فیلم‌برداری کند و تا جای ممکن از ساخت صحنه‌های فیلم در استودیو و به کمک پرده سبز دوری می‌کند. نولان از جمله کارگردانانی است که منتقدان و مردم نظر متفاوتی درباره او دارند؛ مردم او را یک نابغه فیلم‌سازی و بهترین کارگردان زنده جهان می‌نامند اما منتقدین، او را یک فیلم‌ساز خوب و معمولی خطاب می‌کنند. با توجه به نمرات فیلم‌های نولان، به وضوح می‌توان دید که او می‌داند برای راضی کردن مخاطب باید چگونه فیلم بسازد اما همچنان، در راضی کردن منتقدین ناتوان به نظر می‌رسد. نولان در بیشتر فیلم‌هایش با برادرش جاناتان نولان (Jonathan Nolan) همکاری کرده که وظیفه نوشتن فیلم‌نامه تعدادی از فیلم‌های کریستوفر را بر عهده داشته است.

Insomnia
متاکریتیک: ۷۸
راتن تومیتوز: ۹۲

بی‌خوابی (Insomnia) مطمئناً متفاوت‌ترین فیلم این لیست و متفاوت‌ترین فیلم نولان می‌باشد زیرا تنها فیلمی است که خود نولان یا برادرش جاناتان، در نوشتن یا ویرایش فیلم‌نامه آن نقشی نداشته و به همین دلیل، بعد از تماشای این فیلم، آن سبک و سیاق نولانی در فیلم حس نمی‌شود و دیگر جذابیت همیشگی را ندارد. اما از طرفی دیگر، Insomnia یک سکوی پرتاب برای نولان در سینمای هالیوود و به شهرت رسیدن او به شمار می رود که باعث شد، راه نولان برای قرارداد بستن با استودیوهای بزرگ فیلم‌سازی هالیوودی و ساخت فیلم‌هایی با بودجه‌های هنگفت و عظیم باز شود؛ زیرا دو هنرپیشه معروف یعنی آل‌پاچینو (Al Pacino) و رابین ویلیامز (Robin Williams) در آن به هنرنمایی پرداخته‌اند که کمک زیادی به ادامه راه نولان در هالیوود کرد.

 The Prestige
متاکریتیک: ۶۶
راتن تومیتوز: ۷۶

حیثیت/پرستیژ (The Prestige) یکی از فیلم‌های جنجالی نولان است که موافقان و مخالفان زیادی دارد، عده‌ای این فیلم را بهترین فیلم نولان می‌دانند و عده‌ی دیگری این فیلم را یکی از ضعیف‌ترین آثار او خطاب می‌کنند. The Prestige نیز همانند Inception قصد دارد به دست‌کاری واقعیت به وسیله شعبده‌بازی و توهمات انسانی بپردازد که مانند همیشه، نولان این کار را به شخصیت‌های خاکستری فیلمش می‌سپارد. The Prestige درباره عشق دو شعبده‌باز به شغلشان است که در ابتدا دو دوست بسیار صمیمی هستند اما بنا به دلایلی، به دشمن خونی یکدیگر تبدیل می‌شوند و از هیچ محدودیتی برای نابود کردن طرف مقابل امتناع نمی‌کنند.
شخصیت‌های اصلی The Prestige که به کمک هنرنمایی‌های بی‌نقص کریستین بیل (Christian Bale) (که بعدها موجب شد نولان او را به عنوان بتمن انتخاب کند) و هیو جکمن (Hugh Jackman)، بعد از جوکر، به عنوان بهترین شخصیت‌هایی لقب می‌گیرند که کریستوفر نولان یا برادرش خالق آن‌ها بوده است، این شخصیت‌ها نشان می‌دهند که انسان‌ها چه قدر می‌توانند طمع کارو پلید باشند، خوبی‌ها را به سرعت فراموش کنند و دوستی‌ها را تبدیل به دشمنی کنند.
نولان در این فیلم برای اولین بار در کارنامه کاری‌اش، مخاطب را مورد ارزیابی قرار می‌دهد که آیا هنگام تماشای فیلم، به آن دقت می‌کند یا خیر و مدام با ذهن او بازی می‌کند و مغز انسان را فریب می‌دهد.

Interstellar
متاکریتیک: ۷۴
راتن تومیتوز: ۷۲

فضا، یکی از موضوعات پرطرفدار در بین فیلم‌سازها و حتی مردم است، فیلم‌هایی که در دل یک داستان درام و احساسی، ما را به تماشای جهانی ناشناخته و بسیار عظیم و ترسناک دعوت می‌کنند. میان ستاره‌ای (Interstellar) همان طور که از اسمش پیداست، فیلمی با محوریت فضا، کهکشان‌ها، ستارگان و موضوعات علمی دیگری مانند نجوم و فیزیک است که در آن، نولان به شکلی کاملاً واضح و قابل‌درک، درباره عشق و محبت صحبت می‌کند. در این فیلم نولان به جرئت عشق را بالاتر از هر چیز دیگری در دنیا و کل هستی قرار می‌دهد و همواره شخصیت اصلی‌ای که مانند دیگر فیلم‌های نولان، می‌تواند اشتباه کند را در دوراهی عشق و منطق قرار می‌دهد و او را مجاب می‌کند که بین آن دو، یکی را انتخاب کند.
بهترین ویژگی Interstellar، میانه‌روی آن است؛ در فیلم‌هایی با محوریت فضا مانند جاذبه (Gravity) یا مریخی (The Martian)، تمرکز فیلم‌ساز بیشتر بروی استفاده از صحنه‌های عظیم و جلوه‌های ویژه بسیار چشم‌نواز جهت موفقیت در گیشه است؛ یا آثاری مانند اودیسه فضایی (۲۰۰۱: A Space Odyssey) مشهور کوبریک، تمرکز فیلم‌ساز بر روی به تصویر کشیدن موضوعات فلسفی و عمیق است که درک آن برای مخاطب عام مشکل می‌باشد؛ اما Interstellar تلاش می‌کند تعادلی بین این دو برقرار کند که خوشبختانه، در این امر موفق نیز می‌شود و قطعاً، جز بهترین فیلم‌های با محوریت فضا در تاریخ سینما قرار می‌گیرد. نولان در این فیلم برای اولین بار در تاریخ سینما جرئت به خرج می‌دهد و پدیده‌های فیزیکی/نجومی مانند سیاه‌چاله را به تصویر می‌کشد که نشان‌دهنده مشورت کردن این فیلم‌ساز با ستاره‌شناسان و فیزیکدانان بزرگ است. Interstellar در بخش بهترین جلوه‌های ویژه، موفق به دریافت جایزه اسکار شده است.

Memento
متاکریتیک: ۸۰
راتن تومیتوز: ۹۳

یادگاری (Memento) یکی از متفاوت‌ترین و خاص‌ترین فیلم‌های سینمای نولان است که در آن، توانست نوآوری‌های بسیار زیادی برای پیشبرد داستان استفاده کند که بعدها، بسیاری از فیلمسازن جویای نام تلاش کردند تا با تقلید از این فیلم جا پای او بگذارند اما هیچ یک از آن فیلم‌ها همانند Memento موفق نبود. داستان این فیلم درباره مردی است که به شکلی دائمی، حافظه کوتاه مدت خود را از دست داده و توانایی ثبت رویدادها و حوادث را ندارد؛ در همین حال، او عاجزانه به دنبال سرنخی برای پیدا کردن قاتل زنش می‌باشد تا انتقام بگیرد.
نولان در این فیلم، داستان را با خلاقیتی کم نظیر در تاریخ سینما، از انتها به ابتدا و به صورت غیرخطی و با استفاده از تکنیک‌های فیلم‌برداری و کات‌های مشهورش روایت می‌کند که نه تنها حس و حال سکانس را خنثی نمی‌کند، بلکه حس تعلیق و هیجانی وصف نشدنی به این فیلم تزریق می‌کند که بیننده را وادار می‌کند، همانند کارآگاهی نکته‌سنج، به دنبال همراهی و کمک به شخصیت اصلی جهت کشف سرنخ‌ها باشد. شخصیت اصلی فیلم لئونارد شلبی (Guy Pearce) همانند دیگر فیلم‌های نولان، انسانی تک بعدی و ساده نیست که با یک روحیه خشمگین و عصبانی به دنبال سلاخی کردن قاتل همسرش باشد؛ بلکه، انسانی پیچیده، پر از غم و اندوه و افسار گسیخته است که به دنبال رسیدن به آرامش و رستگاری است.

Dunkirk
متاکریتیک: ۹۴
راتن تومیتوز: ۹۲

دانکرک (Dunkirk) دقیقاً اثباتی است که نشان می‌دهد چقدر سلیقه مردم و منتقدین در ارزش‌گذاری یک فیلم متفاوت است. فیلمی که در میانگین امتیاز منتقدین، امتیاز ۹۳ می‌گیرد و آن‌ها این فیلم نولان را، نقطه اوج و شکوفایی این فیلم‌ساز می‌دانند و آن را یک شاهکار خطاب می‌کنند، در صورتی که در نظر طرفداران نولان و مردم عادی، یک فیلم خوب و معمولی است. شاید دلیل این اختلاف نظر میان منتقدین و مردم، موضوعی باشد که نولان بر روی آن دست گذاشته است؛ یعنی یک رویداد واقعی در جنگ جهانی دوم که به نظر می‌رسد مخاطب عام، علاقه‌ای به دیدن آن ندارند اما برای منتقدین جذاب است.

Inception
متاکریتیک: ۷۴
راتن تومیتوز: ۸۷

تلقین (Inception) نمونه دیگری است که ثابت می‌کند، مخاطبین و منتقدین سلایق مختلفی دارند؛ Inception با میانگین نمره ۸۰ از سوی منتقدین، یک فیلم خوب به شمار می رود اما از سوی مردم با نمره ۸٫۸ در سایت آی ام دی بی (IMDB) در رتبه سیزدهم (میان ۲۵۰ فیلم برتر سایت) قرار می‌گیرد. بر خلاف نظر منتقدین باید پذیرفت که تلقین، به عنوان یکی از بهترین و تأثیر گذارترین فیلم‌های یک دهه اخیر سینما حساب می‌شود. Inception بر خلاف Insomnia، فیلمی است که صفر تا صد، به عهده خود او بوده و برای نوشتن فیلم‌نامه آن حدود ۱۰ سال زمان صرف کرده بود؛ به همین علت اگر خواستید تمام نشانه‌های سینمای نولان را بشناسید و آن را درک کنید، کافی است که برای دفعات متعدد، Inception را تماشا کنید و به بررسی آن بپردازید.
نولان در این فیلم تلاش می‌کند که مرز بین رویا و واقعیت را بشکاند و با استفاده از تخیل بدون حد و مرزش، به وسیله رویا، واقعیت را تغییر بدهد. Inception امضایی است که نشان می‌دهد چه قدر نولان استفاده از پرده سبز و جلوه‌های ویژه بیزار است و تا جایی که امکان دارد، می‌کوشد که با استفاده از تکنیک‌های سینمایی صحنه‌های عظیم را بدون استفاده از کامپیوتر خلق کند. تلقین پرستاره ترین فیلم نولان است، لئوناردو دی کاپریو (Leonardo DiCaprio)، تام هاردی(Tom Hardy)، الن پیج (Ellen Page) و کلین مورفی (Cillian Murphy) از جمله این ستارگان هستند.

The Dark Knight
متاکریتیک: ۸۴
راتن تومیتوز: ۹۴

نولان برای اولین بار در تاریخ سینمای ابرقهرمان محور، تصمیم می‌گیرد که تمام کلیشه‌های این ژانر را زیر پا بگذارد و هنجارشکنی کند. او در این فیلم برای اولین بار به معنای واقعی، قهرمان اصلی داستان را در برابر آنتاگونیست شرور و ظالم زمین می‌زند و فلسفه و وجودیت بتمن را در برابر جوکر به چالش می‌کشد. البته بعد از پایان بندی The Dark Knight خیلی‌ها معتقد هستند که نولان مشخص کرد که در نهایت، همچنان خیر بر شر پیروز می‌شود و بتمن باید در جایگاهی بالا تر از جوکر قرار بگیرد اما واقعیت چیز دیگری است. بتمن در The Dark Knight برابر جوکر در ظاهر پیروز شد اما در واقع بتمن از درون شکست خورد و متوجه شد که چه قدر آسیب‌پذیر و ناتوان است؛ شکستی که اثراتش را در فیلم بعدی دیدیم؛ جایی که بتمن به معنای واقعی زمین خورد و تا مرز نابودی بدون بازگشت پیشرفت.
جوکر با بازی بی‌نظیر هیث لجر (Heath Ledger) که گویی فقط برای هنرنمایی در این نقش به دنیا آمده بود، به کمک گفت‌وگوهای عمیق و متفکرانه و زبان بدن خاص لجر، بالاتر از لرد ولدمورت، تانوس، دارث ویدر و هانیبال لکتر تبدیل به بهترین شرور تاریخ سینما شد. شروری که به قدری در کارش مهارت دارد که برای شکست دادن رقیب همیشگی‌اش بتمن، عجله‌ای نمی‌کند تا لذت کافی را از آن ببرد. شکوه و عظمت جوکر با کمک هیث لجر را مدیون نبوغ و استعداد نولان در خلق شخصیت منفی هستیم که پس از خلق شخصیت‌هایی خاکستری و واقع‌گرایانه در طی چند سال، در شوالیه تاریکی به اوج خودش می‌رسد. The Dark Knight تنها فیلم نولان است که منتقدان و مردم بر خوب بودن آن اتفاق نظر دارند.

رده‌بندی شما برای برترین فیلم‌های نولان چگونه است؟